BỆNH ECZEMA LÀ BỆNH GÌ?

Bệnh chàm tổ đỉa hay còn gọi là Eczema là bệnh ngoài da phổ biến, là bệnh da ngứa điển hình, mạn tính hay tái phát, điều trị còn khó khăn. Đây là là một trạng thái viêm lớp nông của da cấp tính hay mạn tính, tiến triển từng đợt hay tái phát, lâm sàng biểu hiện bằng đám mảng đỏ da, mụn n­ước và ngứa. Nguyên nhân gây bệnh rất phức tạp , do : nội giới, ngoại giới như­ng bao giờ cũng có vai trò thể địa dị ứng. 

Nỗi lo khi bị tổ đỉa

Điều trị eczema thể địa cần chú ý một số điểm sau :

A - Các phương pháp điều trị truyền thống :

+ Điều trị toàn thân :

- Tránh các chất gây kích ứng da.

- Giữ nư­ớc cho da dùng cream, mỡ làm ẩm da ( Lacticare...) trong các đợt bệnh ổn định.

- Tắm nư­ớc hơi ấm như­ng không nóng, hạn chế xà phòng.

- Bôi mỡ glucocorticoids.

- Kháng sinh chống tụ cầu vàng khi có bội nhiễm nên dùng erythromycine.

- Kháng histamin tổng hợp.

- Corticoids đ­ường toàn thân ( uống) nên hạn chế dùng, chỉ dùng cho giai đoạn v­ượng bệnh và dùng từng đợt ngắn.

- Với eczema đang trong giai đoạn cấp tính cần nghỉ ngơi, hạn chế chất kích thích ( cà phê, r­ợu...)

- Tránh tiếp xúc với dị ứng nguyên nếu phát hiện đư­ợc .

- Tránh cào gãi chà xát, tránh xà phòng.

- Nếu có nhiễm khuẩn rõ ( sốt, bạch cầu tăng cao, tồn th­ương s­ưng tấy đau, nồi hạch, có mủ vẩy tiết) cho dùng kháng sinh uống 1 đợt 7 - 10 ngày (Tetracyclin,erythromycin)

- Cho thuốc giải cảm, chống ngứa, chống dị ứng: kháng histamin tổng hợp . 

Eczema đang v­ượng lan rộng, có ban dị ứng thứ phát có thể chỉ định corticoids uống một đợt nếu không có chống chỉ định 

+ Điều trị tại chỗ :

- Đối với eczema cấp tính chảy n­ước, loét trợt, dùng các thuốc dịu da, sát khuẩn, chống ngứa, ráo n­ước như­ đắp gạc dung dịch thuốc tím pha loãng 1/ 4000, nư­ớc muối sinh lý 9 %, Nitrat bạc 0,25 %, Rivanol 1 %o, dung dịch Yarish trong 5- 7 ngày đầu sau đó bôi thuốc màu dung dịch tím Metin 1 % , dung dịch Milian, kết hợp hồ nư­ớc.

- Khi tổn thư­ơng khô cho bôi tiếp dầu kẽm cream, mỡ corticoid + kháng sinh ( cream Synalar, neomycin, cream celestoderm -neomycin....)

- Với eczema mạn tính có thể dùng Gondron, coaltar, mỡ corticoids hoặc mỡ corticoid+ a.salicylic như mỡ diprosalic

B – Phương pháp mới điều trị rất hiệu quả bệnh Eczema : 

Điểm cơ bản của phương pháp này là :

Trên nền tảng sử dụng các thuốc bôi truyền thống , tùy theo từng bệnh nhân , từng giai đoạn bệnh cụ thể , tiến hành kết hợp các loại thuốc mỡ bôi , bôi đồng thời các loại thuốc hoặc trộn lẫn đều các loại vào một hỗn dịch để bôi lên chỗ tổn thương . ( Chi tiết cụ thể cho từng loại tổn thương và thuốc áp dụng sẽ đăng ở bài viết sau ) .

Đồng thời kết hợp uống thuốc giải cơ địa mẫn cảm : Ketotiphen 1 mg , uống theo từng liều kéo dài 1 tháng , 3 ngày đầu uống 1 viên , các ngày sau uống 2 viên chia làm 2 lần , nghỉ 1 tuần rồi tùy trường hợp có thể uống tiếp nhiều liều nữa .Phương pháp này tỏ ra rất hiệu quả , đã thu được một số kết quả khả dụng . Nhiều bệnh nhân đã được chữa khỏi bằng phương pháp này

PHÒNG BỆNH ECZEMA CHO TRẺ NHỎ

Eczema là một trong những căn bệnh về da có ảnh hưởng lớn đến hàng triệu người trên thế giới. Với trẻ em, eczema là một căn bệnh khá phổ biến và chiếm tỉ lệ khá cao so với những căn bệnh về da khác.

>> Thuốc tốt nhất  khi trẻ bi bệnh eczema

Ảnh minh họa

Những dấu hiệu của căn bệnh này thường xuất hiện khi trẻ khoảng từ 3-4 tháng tuổi, hai má của trẻ bắt đầu đỏ rực lên, hơi sần và không còn láng mịn như trước nữa. Trẻ thấy ngứa ngáy nên tìm cách dụi mặt vào ngực, vào vai mẹ hoặc đưa tay lên gãi vào hai má. Sau vài ba hôm, thấy mọc lên mụn nhỏ lấm tấm đỏ. Nếu không biết xử trí đúng cách, bệnh có thể lan xuống cả cẳng chân, mông, bụng... tạo thành nhiều mảng, có mụn nước hoặc chảy nước vàng, rất ngứa ngáy và khó chịu.

Để phòng ngừa bệnh eczema cho trẻ một cách hiệu quả nhất, các bậc phụ huynh nên thực hiện theo những bước đơn giản dưới đây:

- Giữ ấm da cho trẻ. Bạn nên thường xuyên giữ ấm cho làn da của trẻ không bị khô rát và ngứa ngáy và tăng độ ẩm cho làn da của trẻ bằng cách xoa lên da của trẻ (2 lần/ngày) những loại lotion có chứa chất dưỡng ẩm cao, không màu, không mùi và chứa các hoạt chất thân thiện với làn da của trẻ.

- Giữ cho phòng của trẻ luôn mát mẻ. Nhiệt độ cũng là một trong những yếu tố góp phần gây nên bệnh eczema. Do vậy, bạn nên chú ý giữ cho căn phòng của trẻ luôn sạch sẽ, mát mẻ bởi nếu không gian trong phòng của trẻ quá nóng sẽ làm cho trẻ đổ nhiều mồ hôi và khó thở, sẽ gây bất lợi cho sức khoẻ của trẻ.

- Giữ cho tay chân trẻ luôn sạch sẽ. Trẻ em thường làm tổn thương làn da của chúng trong quá trình vận động. Do vậy, thường xuyên cắt móng tay và giữ cho tay chân của bé luôn sạch sẽ là biện pháp hữu hiệu nhất để ngăn ngừa sự trầy xước có thể gây viêm da.

- Chế độ ăn uống hợp lý. Một chế độ ăn uống không hợp lý, không đầy đủ chất dinh dưỡng có thể dẫn đến các biến chứng gây nên bệnh eczema cho trẻ em. Hơn nữa, người mẹ mang thai không hấp thụ đủ dưỡng chất cũng là yếu tố chính dẫn tới sự hình thành các vấn đề bất lợi cho làn da của trẻ về sau. Do vậy, các bậc phụ huynh nên cho con trẻ ăn đủ chất dinh dưỡng, các bà mẹ đang mang thai cũng nên hấp thụ nhiều thực phẩm có lợi cho sức khoẻ như đậu tương, lạc, rau củ, hoa quả và lúa mì... để có lợi cho sự phát triển của thai nhi.

- Chọn trang phục chất liệu thiên nhiên. Bạn nên cho trẻ mặc các trang phục có chất liệu vải tự nhiên như cotton. Không nên cho trẻ mặc các trang phục có nhiều chi tiết rườm rà cọ trực tiếp với làn da của trẻ. Ngoài ra, bạn cũng nên chọn các loại chăn mền, khăn lót có chất liệu vải mềm mại, thoáng khí.

- Sử dụng các sản phẩm rửa tay an toàn. Làn da của trẻ rất mỏng manh, nhạy cảm và dễ bị kích ứng khi tiếp xúc với các chất hóa học gây hại có chứa trong các sản phẩm tẩy rửa. Những chất hóa học này sẽ dễ dàng xâm nhập vào lỗ chân lông trên làn da của bé, tác động bất lợi cho hệ thống miễn dịch và tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh eczema phát triển. Vì vậy, các bậc phụ huynh nên chọn các sản phẩm tẩy rửa không chứa chất hóa học hây hại để bảo vệ sức khoẻ cho làn da của trẻ.

ECZEMA CÓ BAO NHIÊU THỂ

Bệnh Eczema có nhiều thể lâm sàng khác nhau :

Eczema ở tay

1- Eczema tiếp xúc ( Contact eczema , contact dermatitis )

Xuất hiện đầu tiên ở vùng tiếp xúc , thường là vùng hở , có khi in rõ hình vật tiếp xúc ( hình quai dép , dây đồng hồ , kính đeo mắt ...) Tổn thương cơ bản là da đỏ xung huyết , hơi nề , trên bề mặt có mụn nước , có thể có hình thái mãn tính khô dày cộm có vảy . Dừng tiếp xúc với dị vật bệnh thuyên giảm , tiếp xúc lại bệnh vượng lên . Làm phản ứng da với chất tiếp xúc cho kết quả dương tính

2- Eczema thể địa ( Atopic dermatitis )

Đây là thể lâm sàng thường gặp nhất , liên quan nhiều đến yếu tố tự miễn , theo lứa tuổi lại có biểu hiện lâm sàng khác nhau :

- Eczema thể địa ở tuổi nhũ nhi và sơ sinh : Bệnh thường ở mặt trán , hai bên cân đối nhau tạo nên tổn thương hình móng ngựa , hình cánh bướn ( Bệnh chàm cánh bướm ) . Tổn thương thường là dát đỏ có nhiều mụn nước trên bề mặt , trợt , chảy dịch , có mủ hoặc đóng vảy tiết .

- Eczema thể địa ở người lớn : Tổn thương cơ bản là những đám mảng mụn nước , tiết dịch hoặc đóng vảy tiết hoặc lichen hoá , vị trí ở bất cứ chỗ nào trên cơ thể , tính đối xứng hai bên ít hơn ( thường là bị cả 2 bên cơ thể , nhưng có nhiều trường hợp tổn thương chỉ khu trú rõ rệt ở một bên còn vị trí tương ứng ở bên kia hoàn toàn bình thường ) . Các tổn thương thường ở các nếp gấp lớn , bàn tay , bàn chân ...

3- Eczema thể đồng tiền ( Nummular Eczema ) : Các đám tổn thương hình tròn hoặc ovan , ban đầu là đám đỏ tiết dịch , có mụn nước , sẩn , tiết dịch , vảy tiết , vảy da , lichen hoá có giới hạn rõ ràng , thường khu trú rõ ràng ở mặt duỗi của chi ( mặt trước cẳng chân , tay , mu bàn chân bàn tay ...Có ý kiến cho răng Eczema đồng tiền là một thể đặc biệt của Eczema vi khuẩn , có ý kiến lại cho rằng eczema đồng tiền là một phân thể của eczema thể địa

4- Eczema da dầu ( Seborrheic dermatitis ) : Vị trí thường gặp nhất là đầu , ở mặt thường bị ở lông mày , quanh mắt , giữa mũi , nếp mũi má ,sau tai . Tổn thương là đám mảng đỏ trên có vảy , vảy mỡ , đôi khi có sẩn trên bề mặt , giới hạn tương đổi rõ , khô . Vi thể có hiện tượng xốp bào

BỆNH ECZEMA Ở CHÂN

Eczema có thể không được chữa khỏi, nhưng các em có thể ngăn chặn nó tái phát bằng nhiều cách. Nếu bị eczema trên mặt, các em hãy rửa mặt thật nhẹ nhàng với sữa rửa mặt không làm khô da hay loại xà phòng tự chế, sử dụng kem dưỡng ẩm không chứa dầu gây ra mụn đầu trắng hay mụn đầu đen. Và chỉ sử dụng loại trang điểm và kem chống nắng không gây kích ứng

Eczema ở chân

Tránh các loại hóa chất làm cho da thêm mệt mỏi. Bên cạnh việc tránh sử dụng sữa rửa mặt, phấn trang điểm gây kích ứng.., các em cũng nên tránh các loại chất tẩy rửa gia dụng, xà phòng làm khô da, nước rửa chén và các loại nước có mùi thơm…

Tránh sử dụng nước nóng. Tiếp xúc quá nhiều với nước nóng hay xà phòng hoặc chất tẩy rửa có thể làm cho làn da của các em khô hơn, vì thế, hãy tắm (vòi hoa sen hoặc bồn tắm) với nước ấm – không nóng và mang bao tay nếu tay của các em phải làm việc trong nước lâu. Đảm bảo rằng kỳ cọ da nhẹ nhàng, vỗ nhẹ nhàng cho da khô, vì dùng khăn lau khô cũng có thể gây kích ứng phần da đã bị eczema của các em đấy.

Sử dụng chất liệu cotton. Quần áo được may bằng các loại vải tổng hợp như len có thể làm da của các em bị kích ứng. Quần áo chất liệu cotton là lựa chọn tốt hơn cả.

Làm ẩm da. Sử dụng loại kem dưỡng ẩm có mùi thơm như mỡ khoáng (Vaseline vàng) sẽ giúp ngăn ngừa da bị kích ứng và nứt nẻ.

Đừng gãi ngứa phần da bị eczema. Mặc dù rất khó để ngăn việc gãi ngứa, nhưng gãi ngứa có thể làm cho phần da bị eczema thêm trầm trọng hơn và khó khăn hơn trong việc chữa lành bệnh. Việc các em gãi ngứa có thể làm da bị trầy xước và vi khuẩn có thể xâm nhập vào, gây nhiễm trùng da.

Giữ cho cơ thể luôn mát mẻ. Thay đổi đột ngột nhiệt độ, đổ mồ hôi và cơ thể quá nóng có thể làm cho phần da bị eczema thêm trầm trọng.

Uống thuốc. Uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc bác sĩ da liễu đã cho các em.

Thư giãn. Căng thẳng có thể làm eczema thêm trầm trọng, vì vậy, hãy cố thư giãn